Zdolność do bezpiecznego hamowania jest ważnym wymogiem bezpiecznej jazdy. Bezpieczne hamowanie jest szczególnie ważne dla najbardziej narażonych użytkowników dróg, takich jak piesi, rowerzyści i motocykliści, ponieważ dane o wypadkach pokazują, że te kategorie zbyt często są ofiarami nieuwagi kierowców samochodów osobowych, dostawczych, ciężarowych i autobusów.
Producenci pojazdów nieustannie dążą do opracowania lepszych układów hamulcowych i technologii, takich jak autonomiczne hamowanie awaryjne (AEB), aby zwiększyć bezpieczeństwo i zmniejszyć liczbę wypadków.
Bezpieczne hamowanie to jednak coś więcej niż tylko wiedza o tym, jak duży nacisk należy zastosować do hamulców – bezpieczne hamowanie obejmuje również ustalenie odpowiedniej drogi hamowania itp.
W tej sekcji przedstawimy przegląd znaczenia bezpiecznego hamowania dla bezpieczeństwa ruchu drogowego.
Co to jest hamulec?
Najprostsza definicja brzmiałaby, że hamulec jest urządzeniem mechanicznym, które hamuje ruch. Prawie wszystkie pojazdy kołowe mają jakiś rodzaj hamulca. Hamulce można ogólnie opisać jako wykorzystujące tarcie, pompowanie lub elektromagnetyczne.
Kiedy pedał hamulca nowoczesnego pojazdu z hamulcami hydraulicznymi jest wciśnięty, ostatecznie tłok dociska klocek hamulcowy do tarczy hamulcowej, co spowalnia koło. Na bębnie hamulcowym jest on podobny do tego, jak cylinder dociska szczęki hamulcowe do bębna, co również spowalnia koło.
Klocki hamulcowe są częścią układu hamulcowego tarczowego, będącego standardowym wyposażeniem nowoczesnych pojazdów. W układzie hamulcowym tarczowym zacisk znajduje się wokół przednich kół pojazdu (większość siły hamowania samochodu pochodzi z przednich opon). Zacisk jest wyposażony w klocki hamulcowe. Po naciśnięciu pedału hamulca zacisk dociska klocki hamulcowe do koła, a wynikające z tego tarcie spowalnia pojazd do zatrzymania.
Ważne jest również, że jesteśmy świadomi 2 ważnych nowoczesnych układów hamulcowych i ich wpływu na bezpieczeństwo na drodze.
- ABS [Anti-lock Braking System] to samochodowy system bezpieczeństwa, który pozwala kółom pojazdu mechanicznego kontynuować atrakcyjną interakcję z nawierzchnią drogi, zgodnie z poleceniami kierowcy podczas hamowania, zapobiegając blokowaniu się kół (to znaczy zaprzestaniu obrotu ), a tym samym unikanie poślizgu.
- Autonomiczne hamowanie awaryjne (AEB) to autonomiczny system bezpieczeństwa pojazdów drogowych, który wykorzystuje czujniki do monitorowania bliskości pojazdów z przodu i wykrywa sytuacje, w których względna prędkość i odległość między pojazdem macierzystym a docelowym sugeruje, że kolizja jest nieuchronna. W takiej sytuacji hamowanie awaryjne może zostać uruchomione automatycznie, aby uniknąć kolizji lub przynajmniej złagodzić jej skutki.
Jaka jest wymagana odległość podążania i zatrzymania?
Odległości zatrzymania odnoszą się do odległości, jaką zajmuje zatrzymanie się pojazdu. Wielu wypadkom samochodowym można zapobiec, jeśli kierowcy pozwolą sobie na wystarczającą ilość czasu i odległość od pojazdu poprzedzającego. Nazywa się to bezpieczną odległością podążania.
Kierowcy powinni jechać z prędkością, która pozwoli im bezpiecznie zatrzymać się na dostępnej odległości. Zalecana droga hamowania mierzona w czasie wynosi co najmniej dwie sekundy. Bezpieczna jazda polega na utrzymywaniu co najmniej dwóch sekund za pojazdem z przodu i jest mierzona za pomocą stałego punktu – gdy pojazd z przodu mija stały punkt, powinny minąć co najmniej dwie sekundy, zanim ty również miniesz ten sam punkt.
Ważne jest również, aby czas reakcji kierowcy pozostał nieskrępowany i niezakłócony, ponieważ może to jeszcze bardziej wydłużyć drogę hamowania.
Jakie czynniki wpływają na drogę hamowania/zatrzymywania?
Skuteczny układ hamulcowy i zdolność kierowcy za kierownicą są najważniejsze, aby zapewnić szybkie i bezpieczne hamowanie. Należy jednak wziąć pod uwagę kilka innych czynników:
- Opony i hamowanie: Opony są jednym z najważniejszych elementów przy szybkim i skutecznym zatrzymaniu pojazdu. Jednym z czynników wykorzystywanych do obliczania drogi hamowania jest współczynnik trakcji. Im wyższy współczynnik trakcji, tym krótsza droga hamowania. Droga hamowania może się znacznie zmieniać w zależności od typu i stanu opon pojazdu. Opony z niewielkim bieżnikiem lub bez bieżnika będą bardziej podatne na poślizg podczas gwałtownego hamowania. Gdy opony się ślizgają (spadek współczynnika trakcji), tracą przyczepność i wydłużają drogę hamowania. Mieszanka lub skład opony może również zmienić drogę hamowania. Niektóre opony o wysokich osiągach zapewniają lepszą przyczepność podczas gwałtownego hamowania i nie pękają ani nie ślizgają się tak łatwo, jak twardsze opony.
- Układy hamulcowe i zawieszenia: Jeśli którykolwiek z tych elementów nie spełnia specyfikacji lub jest w złym stanie, droga hamowania pojazdu może się zmienić. Zużyte bębny hamulcowe, tarcze, klocki, szczęki lub nieszczelne przewody hamulcowe mogą uszkodzić hamowanie. Ponieważ przenoszenie ciężaru ma tak duży wpływ na hamowanie, zużyte amortyzatory i sprężyny tylko zwiększają odległość podczas hamowania. Kiedy te elementy są zużyte, ciężar chce przenieść się na przód pojazdu, gdy mocno uderzysz w hamulce.
- Warunki drogowe: stan drogi i nasza zdolność przystosowania się do tych warunków będą miały wpływ na drogę hamowania. Drogi gruntowe i żwirowe nie zapewniają dobrej przyczepności i wydłużają drogę hamowania. Świeżo utwardzony asfalt zapewnia najlepszą przyczepność.
- Warunki pogodowe: Zawsze musimy brać pod uwagę warunki pogodowe i ich wpływ na nawierzchnię drogi i pojazd. Mokre drogi wydłużają drogę hamowania. Zaśnieżone i oblodzone drogi jeszcze bardziej zmniejszają przyczepność.
- Zdolność kierowcy: Doświadczenie kierowcy i znajomość pojazdu są ważne dla bezpiecznego i szybkiego hamowania. Kierowcy mogą skorzystać jedynie z dodatkowego szkolenia kierowców i zaawansowanych kursów jazdy, aby poprawić swoje umiejętności jazdy.
- Układ hamulcowy: Przy obliczaniu drogi hamowania należy również wziąć pod uwagę to, czy pojazd jest wyposażony w układ przeciwblokujący (ABS).
Porady i wskazówki dotyczące bezpiecznego hamowania
Chcielibyśmy podzielić się radami i sugestiami z kierowcami, jak bezpiecznie hamować:
- Hamowanie „normalne”: W normalnych warunkach (na suchej i stosunkowo czystej drodze) powinieneś być w stanie wcześnie hamować i delikatnie naciskać na hamulce. Gdy poczujesz, że pojazd zaczyna się zatrzymywać, zastosuj nieco większy nacisk, ale zwolnij, gdy dojdziesz do pełnego zatrzymania, aby nie zatrzymywać się zbyt gwałtownie.
- Hamowanie awaryjne: Jeśli wystąpi nieoczekiwana sytuacja, która wymaga zatrzymania, należy natychmiast zahamować, ale staraj się unikać zbyt gwałtownego hamowania, ponieważ może to spowodować zablokowanie kół i poślizg pojazdu. W przypadku ABS wciśnij pedał. Bez ABS hamuj umiarkowanie mocno (70%), jednocześnie odrzucając trochę kierownicy. Zawsze lepiej hamować za mocno niż za mało. W prawdziwej sytuacji awaryjnej najlepiej jest po prostu nacisnąć pedał hamulca i pozwolić, aby samochód się zatrzymał.
- Hamowanie przy złej pogodzie: Jeśli droga jest mokra lub oblodzona, zazwyczaj będziesz musiał zmienić technikę hamowania. Dzieje się tak szczególnie w warunkach lodowych. Bardzo łatwo jest stracić kontrolę podczas pokonywania zakrętu. Najbezpieczniejszym sposobem na pokonanie go jest łagodne hamowanie na prostej prowadzącej do zakrętu, tak aby po dotarciu do zakrętu jechać powoli. Unikaj gwałtownego hamowania, ponieważ może to doprowadzić do poślizgu. Jeśli martwisz się o przyczepność (lub jej brak) na drodze, możesz to sprawdzić, delikatnie hamując, aby ocenić skuteczność. Nie zostawiaj go tuż przed zakrętem, aby przetestować hamulce, ponieważ nie będziesz miał wystarczająco dużo czasu, aby je wysuszyć, zanim będziesz musiał się zepsuć.
- Hamowanie po przejechaniu przez wodę: Jeśli musisz przejechać przez dużą ilość wody, hamulce mogą później stracić swoją skuteczność. Przetestuj hamulce, delikatnie hamując, aby sprawdzić, czy działają prawidłowo, ale upewnij się, że robisz to tylko wtedy, gdy jest to bezpieczne. Jeśli okaże się, że nie działają tak skutecznie, jak zwykle, lekko dociśnij hamulce podczas jazdy dość wolnym tempem, ponieważ spowoduje to ich wysuszenie.
- Hamowanie i skręcanie/zmiana kierunku: Jeśli to możliwe, unikaj jednoczesnego hamowania i skręcania. Skręcanie przy włączonym hamulcu może spowodować, że pojazd nie będzie skręcał tak dobrze lub nie zwalniał tak bardzo.
- Skręcanie przy hamulcu: Skręcanie kołem w zakręt, przy lekkim hamowaniu. Powoduje to, że samochód pochyla się do przodu, dociskając przednie opony do podłoża, zapewniając im większą przyczepność podczas kierowania. Jest to podstawowa technika i bez niej nie należy robić żadnego narożnika.
- Hamowanie szlakowe: Jest to metoda wtapiania hamulców podczas skręcania w zakręt, która zapewnia najlepszą i najbezpieczniejszą kontrolę nad pojazdem, ponieważ opiera się on na przednich oponach, co zapewnia lepszą przyczepność do tych opon.
W sytuacjach awaryjnych kierowcy powinni skupić się na tym, dokąd chcesz jechać, a nie na tym, czego chcesz uniknąć. Bardzo trudno jest odwrócić się od czegoś, na co patrzysz bezpośrednio, a wiele osób ma tendencję do skupiania się na tym, z czym obawiają się zderzenia. Zamiast tego skoncentruj się na tym, gdzie chcesz, aby samochód jechał (z boku obiektu) i zwróć uwagę na reakcję samochodu.
Kontrola hamulców
Wszyscy wiemy, jak ważne jest bezpieczne hamowanie – jednak często nie zwracamy wystarczającej uwagi na stan naszych hamulców! Jest to ważna część skutecznej konserwacji pojazdu .
Jeśli nie czujesz się komfortowo ze swoimi umiejętnościami mechanicznymi, najlepiej będzie, jeśli profesjonalista sprawdzi hamulce i zainstaluje nowe części. Praca nad hamulcami to nie czas na sprawdzanie swoich zdolności mechanicznych. Jeśli hamulce są zamontowane nieprawidłowo lub zużyte, a ich stan nie zostanie prawidłowo oceniony, mogą ulec uszkodzeniu i spowodować poważny wypadek.
Hamulce to właściwie najważniejsze urządzenie zabezpieczające w Twoim samochodzie. Kontrolowanie hamulców co najmniej dwa razy w roku pod kątem zużycia i uszkodzeń może ochronić Ciebie i Twoich pasażerów, jednocześnie oszczędzając pieniądze, łapiąc wszelkie uszkodzenia, zanim staną się zbyt kosztowne.
Często jesteś w stanie sprawdzić hamulce bez zdejmowania koła. Jeśli Twój samochód ma aluminiowe felgi z odstępami pośrodku, możesz uzyskać właściwą ocenę, po prostu zaglądając przez otwór! Niezależnie od tego, czy możesz zajrzeć przez koło, czy musisz je zdjąć, upewnij się, że masz dobry widok na klocki hamulcowe i dużą błyszczącą tarczę.
Możesz zacząć od sprawdzenia płyty. Powinna być błyszcząca od wewnątrz do zewnętrznej krawędzi i dość jednolita. Nie przejmuj się zbytnio, jeśli widać na nim delikatne linie, ponieważ jest to normalne zużycie. Jeśli jednak na tarczy są jakieś nierówne miejsca lub wyraźne rowki, należy wymienić tarcze hamulcowe. Tarcze hamulcowe należy zawsze wymieniać parami, aby nie pogorszyć właściwości jezdnych i bezpieczeństwa Twojego samochodu.
Teraz spójrz na klocki hamulcowe. Będziesz musiał zerknąć, aby je zobaczyć, ale jeśli podążysz za powierzchnią dysku do góry, zobaczysz, że zewnętrzna podkładka dotyka dysku. Klocki hamulcowe należy wymienić, gdy grubość materiału ciernego wynosi 2 mm lub gdy widoczne jest nierównomierne zużycie klocków hamulcowych.
Na koniec spójrz na swoje przewody hamulcowe. Żyłki pokryte gumą powinny być miękkie i giętkie, nie popękane i sztywne. Jeśli zauważysz pęknięcia w elastycznych przewodach hamulcowych, należy je wymienić. Pamiętaj również o sprawdzeniu twardych, metalowych linek.
Klocki hamulcowe i bezpieczne hamowanie
Klocek hamulcowy jest jednym z najważniejszych elementów układu hamulcowego; jest to część bezpośrednio odpowiedzialna za zatrzymanie Twojego samochodu. Jednak klocki hamulcowe nie są trwałe – w miarę używania hamulców w codziennej jeździe będą się one powoli zużywać i w końcu trzeba będzie je wymienić. Dlatego ważne jest, aby zrozumieć, jak działają klocki hamulcowe i kiedy je wymienić.
Klocki hamulcowe są miękkie (z przemysłowego punktu widzenia), dzięki czemu nie powodują erozji koła podczas użytkowania. Zamiast tego tarcie ściera się na klocku hamulcowym, który jest częścią łatwo wymienialną. Z biegiem czasu klocki hamulcowe ulegają erozji i muszą być okresowo wymieniane. Kilka zmiennych wpływa na to, jak często musisz wymieniać klocki hamulcowe, ale sprowadzają się one do modelu samochodu, którym jeździsz, Twojego stylu jazdy oraz tego, jak często/mocnie używasz hamulców. Ogólnie rzecz biorąc, klocki hamulcowe mogą wymagać wymiany co 30 000 kilometrów. Najlepszą radą jest ich regularne sprawdzanie.
Skąd mam wiedzieć, że klocki hamulcowe wymagają wymiany?
Klocki hamulcowe w starszych pojazdach mają rodzaj wbudowanego systemu alarmowego, który ostrzega o konieczności ich wymiany. Z klocków hamulcowych wystaje trochę metalu. Kiedy klocek jest wystarczająco zużyty, metal ten styka się z Twoim kołem przy każdym użyciu hamulców. Powoduje to pisk lub piskliwy dźwięk za każdym razem, gdy używasz hamulców.
Uważaj jednak: czekanie, aż usłyszysz pisk hamulców, aby wymienić klocki hamulcowe, nie jest najlepszym pomysłem. Kawałek metalu nie jest wystawiony na koło, dopóki nie pozostanie bardzo mało klocków hamulcowych. Gdy usłyszysz pisk, zazwyczaj oznacza to, że Twoje klocki hamulcowe mają tylko trzy lub cztery tygodnie, zanim całkowicie się zużyją. Bez klocka hamulcowego zatrzymasz samochód z tarciem metal o metal, co może odkształcić koło, uszkodzić układ hamulcowy i spowodować kosztowną naprawę.
Współczesne samochody są dziś wyposażone w elektroniczny czujnik na klocku hamulcowym. Gdy hamulce się zużyją, na desce rozdzielczej pojawi się lampka ostrzegawcza. Kiedy ta kontrolka na desce rozdzielczej świeci się lub gdy zaczynasz słyszeć pisk po uruchomieniu hamulca, nadszedł czas, aby wymienić klocki hamulcowe.
